1. เคธ्เคฅाเคจाเคจ्เคคเคฐी เคृเคทि เค
เคฅเคตा เคธ्เคฅाเคจाเคจ्เคคเคฐเคฃीเคฏ เคृเคทि เคृเคทि เคा เคเค เคช्เคฐเคाเคฐ เคนै เคिเคธเคฎें เคोเค เคญूเคฎि เคा เคुเคเคก़ा เคुเค เคธเคฎเคฏ เคคเค เคซเคธเคฒ เคฒेเคจे เคे เคฒिเคฏे เคुเคจा เคाเคคा เคนै เคเคฐ เคเคชเคाเคเคชเคจ เคเคฎ เคนोเคจे เคे เคฌाเคฆ เคเคธเคा เคชเคฐिเคค्เคฏाเค เคเคฐ เคฆूเคธเคฐे เคुเคเคก़े เคो เคเคธी เคนी เคृเคทि เคे เคฒिเคฏे เคुเคจ เคฒिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคชเคนเคฒे เคे เคुเคจे เคเคฏे เคुเคเคก़े เคชเคฐ เคตाเคชเคธ เคช्เคฐाเคृเคคिเค เคตเคจเคธ्เคชเคคि เคा เคตिเคाเคธ เคนोเคคा เคนै। เคเคฎ เคคौเคฐ เคชเคฐ เฅงเฅฆ เคธे เฅงเฅจ เคตเคฐ्เคท, เคเคฐ เคเคญी เคเคญी เฅชเฅฆ-เฅซเฅฆ เคी เค
เคตเคงि เคฎें เคเคฎीเคจ เคा เคชเคนเคฒा เคुเคเคก़ा เคช्เคฐाเคृเคคिเค เคตเคจเคธ्เคชเคคि เคธे เคชुเคจः เคเค्เคाเคฆिเคค เคนो เคเคฐ เคธเคซाเค เคเคฐ เคृเคทि เคे เคฒिเคฏे เคคैเคฏाเคฐ เคนो เคाเคคा เคนै
เคूเคฎ เคृเคทि เคญी เคเค เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคธ्เคฅाเคจाเคจ्เคคเคฐी เคृเคทि เคนी เคนै। เคเคธเคे เคชเคฐ्เคฏाเคตเคฐเคฃीเคฏ เคช्เคฐเคญाเคตों เคो เคฆेเคเคคे เคนुเค เคญाเคฐเคค เคे เคुเค เคนिเคธ्เคธों เคฎें เคเคธ เคชเคฐ เคช्เคฐเคคिเคฌเคจ्เคง เคญी เคเคฏเคฆ เคिเคฏा เคเคฏा เคนै।
2. เคीเคตिเคा เคृเคทि เคृเคทि เคเคฐเคจे เคा เคเค เคช्เคฐเคฎुเค เคช्เคฐเคाเคฐ เคนैं। เคृเคทि เคे เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคฎें เคाเคฆ्เคฏाเคจ्เคจ เคे เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคฎें เคृเคทเค เค
เคชเคจे เคเคตं เค
เคชเคจे เคเคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคชเคฐिเคตाเคฐ เคญเคฐเคฃ-เคชोเคทเคฃ เคे เคฒिเค เคเคฐเคคे เคนै, เคคเคฅा เคเคชเคญोเค เคे เคฌाเคฆ เคเคคเคจा เคญी เค
เคจाเค เคจเคนीं เคฌเคा เคชाเคคे เคนै, เคी เคฌेเค เคธเคे เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคृเคทि เคो "เคीเคตिเคा เคृเคทि" เคเคนा เคाเคฏा เคนै.
3. เคต्เคฏाเคชाเคฐिเค เคृเคทि เคเค เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคेเคคी เคนै เคिเคธเคฎें เคซเคธเคฒों เคो เคेเคตเคฒ เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค เคเคชเคฏोเค เคे เคฒिเค เคเคाเคฏा เคाเคคा เคนै। เคฏเคน เคेเคคी เคा เคเค เคเคงुเคจिเค เคคเคฐीเคा เคนै เคो เคฌเคก़े เคชैเคฎाเคจे เคชเคฐ เคिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคेเคคी เคฎें เคฌเคก़ी เคญूเคฎि, เคถ्เคฐเคฎ เคเคฐ เคฎเคถीเคจों เคा เคเคชเคฏोเค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคเค्เคตाเคชॉเคจिเค्เคธ เคेเคคी เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค เคेเคคी เคा เคธเคฌเคธे เค
เค्เคा เคคเคฐीเคा เคนै เค्เคฏोंเคि เคเคธ เคेเคคी เคฎें เคนเคฎ เคเค เคนी เคृเคทि เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคฎें เคชौเคงों เคเคฐ เคฎเคเคฒिเคฏों เคो เคตिเคเคธिเคค เคเคฐ เคธเคเคคे เคนैं। เคคो เคฏเคน เคนเคฎाเคฐी เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคฒाเคเคค เคो เคเคฎ เคเคฐ เคธเคเคคा เคนै เคเคฐ เคेเคคी เคे เคนเคฎाเคฐे เคฒाเคญ เคो เคฌเคข़ा เคธเคเคคा เคนै। เคृเคทि เคे เคตाเคฃिเค्เคฏ เคเคฐเคฃ เคा เคธ्เคคเคฐ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเคฆेเคถों เคฎें เค
เคฒเค-เค
เคฒเค เคนै เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคे เคฒिเค เคนเคฐिเคฏाเคฃा เคเคฐ เคชंเคाเคฌ เคฎें เคाเคตเคฒ เคตाเคฃिเค्เคฏ เคी เคเค เคซเคธเคฒ เคนै เคชเคฐंเคคु เคเคก़िเคถा เคฎें เคฏเคน เคเค เคเคीเคตिเคा เคซเคธเคฒ เคนै। เคฐोเคชเคฃ เคृเคทि เคญी เคเค เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคตाเคฃिเค्เคฏिเค เคेเคคी เคนै เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคेเคคी เคฎें เคฒंเคฌे เคौเคก़े เค्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคเคเคฒ เคซเคธเคฒ เคฌोเค เคाเคคी เคนै เคฐोเคชเคฃ เคृเคทि, เคเคฆ्เคฏोเค เคเคฐ เคृเคทि เคे เคฌीเค เคเค เค
ंเคคเคฐा เคชृเคท्เค (Interface) เคนै।
4. เคธเคเคจ เคृเคทि เคฏा 'เคธเคเคจ เคेเคคी' เคฏा เคธเคเคจ เคธเคธ्เคฏเคจ (Intensive farming) เคृเคทि เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคी เคตเคน เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคนै เคिเคธเคฎें เคเคฎ เคเคฎीเคจ เคฎें เค
เคงिเค เคชเคฐिเคถ्เคฐเคฎ, เคชूँเคी, เคเคฐ्เคตเคฐเค เคฏा เคीเคเคจाเคถเค เคเคฆि เคกाเคฒเคเคฐ เค
เคงिเค เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคฒिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคเคธเคฎें เคเค เคนी เคญूเคฎि เคชเคฐ เคตเคฐ्เคท เคฎें เคเค เคซเคธเคฒें เคฌोเคฏी เคाเคคी เคนैं।
เคตिเคธ्เคคृเคค เคเคाเคฐ เคตाเคฒी เคेเคคो เคे เคฌเคก़े -เคฌเคกे़ เคेเคคों เคชเคฐ เคฏांเคค्เคฐिเค เคจिเคงिเคฏों เคธे เคी เคाเคจे เคตाเคฒी เคृเคทि เคो เคตिเคธ्เคคृเคค เคृเคทि เคे เค
ंเคคเคฐ्เคเคค เคถाเคฎिเคฒ เคिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคृเคทि เคฎें เคฒेเคตเคฐ เคा เคเคชเคฏोเค เคเคฎ เคนोเคคा เคนै เคिเคจ्เคคु เคช्เคฐเคคि เคต्เคฏเค्เคคि เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคी เคฎाเคค्เคฐा เค
เคงिเค เคนोเคคी เคนै
เคเคฌ เคซเคธเคฒों เคे เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคे เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคชเคถुเคชाเคฒเคจ เคญी เคिเคฏा เคाเคคा เคนै เคคो เคเคธे เคฎिเคถ्เคฐिเคค เคृเคทि เคฏा เคฎिเคถ्เคฐिเคค เคेเคคी (Mixed farming) เคเคนเคคे เคนैं। เคเคฌ เคเค เคฌाเคฐ เคฎें เคเค เคธे เค
เคงिเค เคซเคธเคฒ เคเค เคเคเคน เคชเคฐ เคเคाเคฏा เคाเคคा เคนै เคคो เคเคธे เคฎिเคถ्เคฐिเคค เคซ़เคธเคฒ เคเคนเคคे เคนैं।
เคซเคธเคฒोเคค्เคชाเคฆเคจ เคे‚ เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคเคฌ เคชเคถुเคชाเคฒเคจ เคญी เคเคฏ เคा เคธ्เคฐोเคค เคนो เคคो เคเคธी เคेเคคी เคो เคฎिเคถ्เคฐिเคค เคेเคคी เคเคนเคคे เคนैं।
⤵️⤵️⤵️⤵️⤵️⤵️
1 เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฎें เคญाเคฐเคค เคे GDP เคฎें เคृเคทि เค्เคทेเคค्เคฐ เคा 17.1% เคฏोเคเคฆाเคจ เคนै, เคเคฌเคि 1950-51 เคฎें เคृเคทि เค्เคทेเคค्เคฐ เคा เคฏोเคเคฆाเคจ 55.40 % เคฅा
2 เคญाเคฐเคค เคฎें เคृเคทि เค्เคทेเคค्เคฐ เคा 60% เคญाเค เคชूเคฐ्เคฃเคค: เคตเคฐ्เคทा เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคนै
3 เคญाเคฐเคค เคฎें เคृเคทि เค्เคทेเคค्เคฐ เคे GDP เคा 0.3 % เคญाเค เคृเคทि เคถोเคง เคชเคฐ เคเคฐ्เค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै
4 เคช्เคฐเคฅเคฎ เคृเคทि เคเคฃเคจा 1970 เค0 เคฎें เคी เคเคฏी เคฅी
5 เคจ्เคฏूเคจเคคเคฎ เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เคฎूเคฒ्เคฏ เคा เคจिเคฐ्เคงाเคฐเค เคृเคทि เคฒाเคเคค เคเคตं เคฎूเคฒ्เคฏ เคเคฏोเค เคนै
6 เคเค เคนेเค्เคेเค
เคฐ เคธे เคเคฎ เคญूเคฎि เคตाเคฒे เคिเคธाเคจ เคो เคธीเคฎांเคค เคिเคธाเคจ เคเคนा เคाเคคा เคนै
⤵️⤵️⤵️⤵️⤵️⤵️⤵️
1 เคฐेเคถเคฎ เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคฎें เคीเคจ เคा เคช्เคฐเคฅเคฎ เคเคฐ เคญाเคฐเคค เคा เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคธ्เคฅाเคจ เคนै เคเคฐ เคธाเคฅ เคนी เคธाเคฅ เคฐेเคถเคฎ เคे เคเคชเคญोเค เคฎें เคญाเคฐเคค เคा เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธ्เคฅाเคจ เคนै
2 เคคเคฎ्เคฌाเคू เคे เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคฎें เคीเคจ เคा เคช्เคฐเคฅเคฎ เคคเคฅा เคญाเคฐเคค เคा เคคीเคธเคฐा เคธ्เคฅाเคจ เคนै, เคคเคฅा เคคเคฎ्เคฌाเคू เคे เคเคชเคญोเค เคฎें เคीเคจ เคा เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธ्เคฅाเคจ เคนै
3 เคญूเคฎिเคเคค เคเคฒ เคे เคธिंเคाเค เคนेเคคु เคเคชเคฏोเค เคो เคธเคฎ्เคญเคต เคฌเคจाเคจे เคे เคฒिเคฏे เคฒเคु เคธिंเคाเค เคฏोเคเคจा เคे เค
ंเคคเคฐ्เคเคค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै
4 เคญूเคฎिเคนीเคจ เคृเคทเคों เคเคตं เคถ्เคฐเคฎिเคों เคो เคฐोเคเคाเคฐ เคเคชเคฒเคฌ्เคง เคเคฐाเคจे เคนेเคคु RLEGP (Rural-Landless Employment Guarantee Programme)เคाเคฐ्เคฏเค्เคฐเคฎ เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญ เคिเคฏा เคเคฏा
5 เคिเคธाเคจ เคॉเคฒ เคธेंเคเคฐ เคा เคเคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคृเคทि เคธเคฎเคฌंเคงी เคธเคฒाเคนเคाเคฐी เคธेเคตा เคเคชเคฒเคฌ्เคง เคเคฐाเคจा เคนै
6 เคेंเคฆ्เคฐिเคฏ เคเคฒू เค
เคจुเคธंเคงाเคจ เคธंเคธเคฅाเคจ เคो 1956 เค0 เคฎें เคถिเคฎเคฒा เคธ्เคฅाเคจांเคคเคฐिเคค เคिเคฏा เคเคฏा เคฅा
7 เคญाเคฐเคค เคी เคुเคฒ เคธिंเคिเคค เคญूเคฎि เคा 36% เคญाเค เคจเคนเคฐों เคฆ्เคตाเคฐा เคธिंเคिเคค เคนै
8 เคญाเคฐเคค เคฎें เคृเคทि เค्เคทेเคค्เคฐ เคे 40% เคญाเค เคฎें เคธिंเคाเค เคी เคธुเคตिเคงा เคเคธाเคจी เคธे เคเคชเคฒเคฌ्เคง เคนै
9 1966 เคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคृเคทि เคे เคช्เคฐเคคि เคนेเค्เคेเค
เคฐ เคเคค्เคชाเคฆเคเคคा เคो เคฌเคขाเคจे เคे เคฒिเคฏे เคे เคเคฆ्เคฆेเคถเคฏ เคธे HYVP (Hybrid Yielding Varieties Programme)เคฏोเคเคจा เคเคฒाเคฏी เคเคฏी
10 เคฆाเคฒों เคा เคธเคฐ्เคตाเคงिเค เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคเคฐเคจे เคตाเคฒा เคฐाเค्เคฏ เคฎเคนाเคฐाเคท्เค्เคฐ เคนै
11 เคญाเคฐเคค เคฎें เคॉเคซी เคा เคธเคฌเคธे เค
เคงिเค เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคเคฐ्เคจाเคเค เคฎें เคนोเคคा เคนै, เคเคฌเคि เคตिเคถ्เคต เคฎें เคธเคฌเคธे เค
เคงिเค เคॉเคซी เคा เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคฌ्เคฐाเคीเคฒ เคฎें เคนोเคคा เคนै
12 เคช्เคฏाเค เคा เคธเคฌเคธे เค
เคงिเค เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคฎเคนाเคฐाเคท्เค्เคฐ เคฎें เคนोเคคा เคนै
๐ฐ๐ฐ๐ฐ๐ฐ๐ฐ๐ฐ๐ฐ๐ฐ๐ฐ
For more visit on this site ✔️
THANK YOU!